Calcul matriciel

Utiliser l’inverse d’une matrice pour résoudre un système linéaire AX=BX=A1BAX=B\Longleftrightarrow X=A^{-1}B - Exercice 1

10 min
20
Question 1

Résoudre, dans R3\mathbb{R}^3, le système : {xy=1x+2y+z=2x+y=3\left\{ \begin{array}{ccc}x-y & = & 1 \\ x+2y+z & = & 2 \\ x+y & = & 3 \end{array}\right. en utilisant l'inverse d'une matrice.

Correction
Posons A=(110121110)A=\left( \begin{array}{ccc}1 & -1 & 0 \\ 1 & 2 & 1 \\ 1 & 1 & 0 \end{array}\right) ; X=(xyz)X=\left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right) et Y=(123)Y=\left(\begin{array}{c}1 \\ 2 \\ 3 \end{array}\right) .
L'écriture matricielle du système est : AX=YAX=Y .
Dans un premier temps, il faut calculer la matrice inverse de AA.
Soit A=(110121110)A=\left( \begin{array}{ccc}1 & -1 & 0 \\ 1 & 2 & 1 \\ 1 & 1 & 0 \end{array}\right). Il vient que : A1=(120121201212132)A^{-1}=\left( \begin{array}{ccc}\frac{1}{2} & 0 & \frac{1}{2}\\ -\frac{1}{2} & 0 & \frac{1}{2} \\ \frac{1}{2} & 1 & -\frac{3}{2}\end{array}\right)
Il vient alors que :
AX=YA1AX=A1YAX=Y\Longleftrightarrow A^{-1}AX=A^{-1}Y
AX=YI3X=A1YAX=Y\Longleftrightarrow I_3X=A^{-1}Y
AX=YX=A1YAX=Y\Longleftrightarrow X=A^{-1}Y
AX=Y(xyz)=(120121201212132)(123)AX=Y\Longleftrightarrow \left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right)=\left( \begin{array}{ccc}\frac{1}{2} & 0 & \frac{1}{2} \\ -\frac{1}{2} & 0 & \frac{1}{2} \\ \frac{1}{2} & 1 &\frac{3}{2} \end{array}\right)\left( \begin{array}{c}1 \\ 2 \\ 3 \end{array}\right)
AX=Y(xyz)=(212)AX=Y\Longleftrightarrow \left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right)=\left( \begin{array}{c}2 \\ 1 \\ -2 \end{array}\right)
Le triplet solution du système est alors :
S={(2;1;2)}S=\left\{\left(2;1;-2\right)\right\}

Question 2

Résoudre, dans R3\mathbb{R}^3, le système : {x+2y3z=72x+y2z=93x2y+5z=5\left\{ \begin{array}{ccc}-x+2y-3z & = & 7 \\ 2x+y-2z & = & 9 \\ 3x-2y+5z & = & -5 \end{array}\right. en utilisant l'inverse d'une matrice.

Correction
Posons A=(123212325)A=\left( \begin{array}{ccc}-1 & -2 & -3 \\ 2 & 1 & -2 \\ 3 & -2 & 5 \end{array}\right) ; X=(xyz)X=\left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right) et Y=(795)Y=\left(\begin{array}{c}7 \\ 9 \\ -5 \end{array}\right) .
L'écriture matricielle du système est : AX=YAX=Y .
Dans un premier temps, il faut calculer la matrice inverse de AA.
Soit A=(123212325)A=\left( \begin{array}{ccc}-1 & -2 & -3 \\ 2 & 1 & -2 \\ 3 & -2 & 5 \end{array}\right). Il vient que : A1=(1121311243132371213512)A^{-1}=\left( \begin{array}{ccc}-\frac{1}{12} & \frac{1}{3} & \frac{1}{12}\\ \frac{4}{3} & -\frac{1}{3} & \frac{2}{3} \\ \frac{7}{12} & -\frac{1}{3} & \frac{5}{12}\end{array}\right)
Il vient alors que :
AX=YA1AX=A1YAX=Y\Longleftrightarrow A^{-1}AX=A^{-1}Y
AX=YI3X=A1YAX=Y\Longleftrightarrow I_3X=A^{-1}Y
AX=YX=A1YAX=Y\Longleftrightarrow X=A^{-1}Y
AX=Y(xyz)=(1121311243132371213512)(795)AX=Y\Longleftrightarrow \left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right)=\left( \begin{array}{ccc}-\frac{1}{12} & \frac{1}{3} & \frac{1}{12}\\ \frac{4}{3} & -\frac{1}{3} & \frac{2}{3} \\ \frac{7}{12} & -\frac{1}{3} & \frac{5}{12}\end{array}\right)\left( \begin{array}{c}7 \\ 9 \\ -5 \end{array}\right)
AX=Y(xyz)=(231)AX=Y\Longleftrightarrow \left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right)=\left( \begin{array}{c}2 \\ 3 \\ -1 \end{array}\right)
Le triplet solution du système est alors :
S={(2;3;1)}S=\left\{\left(2;3;-1\right)\right\}

Question 3

Résoudre, dans R3\mathbb{R}^3, le système : {24x+18y+5z=320x15y4z=525x+4y+2z=12\left\{ \begin{array}{ccc}-24x+18y +5z& = & -3 \\ 20x-15y-4z & = & \frac{5}{2} \\ -5x+4y+2z & = & -\frac{1}{2} \end{array}\right. en utilisant l'inverse d'une matrice.

Correction
Posons A=(2418520154542)A=\left( \begin{array}{ccc}-24 & 18 & 5 \\ 20 & -15 & -4 \\ -5 & 4 & 2 \end{array}\right) ; X=(xyz)X=\left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right) et Y=(35212)Y=\left(\begin{array}{c}-3 \\ \frac{5}{2} \\ -\frac{1}{2} \end{array}\right) .
L'écriture matricielle du système est : AX=YAX=Y .
Dans un premier temps, il faut calculer la matrice inverse de AA.
Soit A=(2418520154542)A=\left( \begin{array}{ccc}-24 & 18 & 5 \\ 20 & -15 & -4 \\ -5 & 4 & 2 \end{array}\right). Il vient que : A1=(1416320234560)A^{-1}=\left( \begin{array}{ccc}-14 & -16 & 3\\ -20 & -23 & 4 \\ 5 & 6 & 0\end{array}\right)
Il vient alors que :
AX=YA1AX=A1YAX=Y\Longleftrightarrow A^{-1}AX=A^{-1}Y
AX=YI3X=A1YAX=Y\Longleftrightarrow I_3X=A^{-1}Y
AX=YX=A1YAX=Y\Longleftrightarrow X=A^{-1}Y
AX=Y(xyz)=(1416320234560)(35212)AX=Y\Longleftrightarrow \left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right)=\left( \begin{array}{ccc}-14 & -16 & 3\\ -20 & -23 & 4 \\ 5 & 6 & 0\end{array}\right)\left( \begin{array}{c}-3 \\ \frac{5}{2} \\ -\frac{1}{2} \end{array}\right)
AX=Y(xyz)=(12120)AX=Y\Longleftrightarrow \left( \begin{array}{c}x \\ y \\ z \end{array}\right)=\left( \begin{array}{c}\frac{1}{2} \\ \frac{1}{2} \\ 0\end{array}\right)
Le triplet solution du système est alors :
S={(12;12;0)}S=\left\{\left(\frac{1}{2};\frac{1}{2};0\right)\right\}