Intégration

Calculs d'intégrales faisant intervenir les primitives de la forme : xu(x)sin(u(x))x\mapsto u'\left(x\right)\sin \left(u\left(x\right)\right) - Exercice 1

15 min
30
Il est impeˊratif d’avoir revu le chapitre des primitives pour appreˊhender sereinement les calculs d’inteˊgrales.\red{\text{Il est impératif d'avoir revu le chapitre des primitives pour appréhender sereinement les calculs d'intégrales.}}
Calculer les intégrales suivantes.
Question 1

I=π2π2sin(3x)dxI=\int _{\frac{\pi }{2}}^{\frac{\pi }{2} }\sin \left(3x\right)dx

Correction
Soient a\color{red}{a} un réel non nul et b{\color{blue}{b}} un réel.
  • Une primitive de sin(ax+b)\sin \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right) est de la forme 1acos(ax+b)-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
  • Nous allons commencer par calculer une primitive de\blue{\text{Nous allons commencer par calculer une primitive de}} f\blue{f}
    Nous avons f(x)=sin(3x)f\left(x\right)=\sin \left({\color{red}{3}}x \right) avec a=3{\color{red}{a=3}} et b=0{\color{blue}{b=0}}
    Or une primitive de sin(ax+b)\sin \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right) est de la forme 1acos(ax+b)-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
    Il en résulte donc qu'une primitive de ff sur R\mathbb{R} est :
    F(x)=1acos(ax+b)F\left(x\right)=-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos\left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
    Ainsi :
    F(x)=13cos(3x)F\left(x\right)=-\frac{1}{\color{red}{3}}\cos \left({\color{red}{3}}x\right)

    Maintenant nous pouvons calculer\blue{\text{Maintenant nous pouvons calculer}} I=π2π2sin(3x)dx\blue{I=\int _{\frac{\pi }{2}}^{\frac{\pi }{2} }\sin \left(3x\right)dx }
    I=π2π2sin(3x)dxI=\int _{\frac{\pi }{2}}^{\frac{\pi }{2} }\sin \left(3x\right)dx équivaut successivement à :
    I=[13cos(3x)]π3π2I=\left[-\frac{1}{3} \cos\left(3x\right)\right]_{\frac{\pi }{3}}^{\frac{\pi }{2} }
    I=F(π2)F(π3)I=F\left(\frac{\pi }{2} \right)-F\left(\frac{\pi }{3} \right)
    I=13cos(3×π2)(13cos(3×π3))I=-\frac{1}{3} \cos \left(3\times \frac{\pi }{2} \right)-\left(-\frac{1}{3} \cos \left(3\times \frac{\pi }{3} \right)\right)
    I=13cos(3π2)(13cos(π))I=-\frac{1}{3} \cos \left(\frac{3\pi }{2} \right)-\left(-\frac{1}{3} \cos \left(\pi \right)\right)
    I=13cos(3π2)+13cos(π)I=-\frac{1}{3} \cos \left(\frac{3\pi }{2} \right)+\frac{1}{3} \cos \left(\pi \right)
    I=13×0+13×(1)I=-\frac{1}{3} \times 0+\frac{1}{3} \times \left(-1\right)
    Finalement :
    I=13I=-\frac{1}{3}

    Question 2

    I=0π2sin(2xπ2)dxI=\int _{0}^{\frac{\pi }{2}}\sin \left(2x-\frac{\pi}{2}\right)dx

    Correction
    Soient a\color{red}{a} un réel non nul et b{\color{blue}{b}} un réel.
  • Une primitive de sin(ax+b)\sin \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right) est de la forme 1acos(ax+b)-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
  • Nous allons commencer par calculer une primitive de\blue{\text{Nous allons commencer par calculer une primitive de}} f\blue{f}
    Nous avons f(x)=sin(2xπ2)f\left(x\right)=\sin \left({\color{red}{2}}x {\color{blue}{-\frac{\pi}{2}}}\right) avec a=3{\color{red}{a=3}} et b=π2{\color{blue}{b=-\frac{\pi}{2}}}
    Or une primitive de sin(ax+b)\sin \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right) est de la forme 1acos(ax+b)-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
    Il en résulte donc qu'une primitive de ff sur R\mathbb{R} est :
    F(x)=1acos(ax+b)F\left(x\right)=-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos\left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
    Ainsi :
    F(x)=12cos(2xπ2)F\left(x\right)=-\frac{1}{\color{red}{2}}\cos \left({\color{red}{2}}x {\color{blue}{-\frac{\pi}{2}}}\right)

    Maintenant nous pouvons calculer\blue{\text{Maintenant nous pouvons calculer}} I=0π2sin(2xπ2)\blue{I=\int _{0}^{\frac{\pi }{2}}\sin \left(2x-\frac{\pi}{2}\right) }
    I=0π2sin(2xπ2)dxI=\int _{0}^{\frac{\pi }{2}}\sin \left(2x-\frac{\pi}{2}\right)dx équivaut successivement à :
    I=[12cos(2xπ2)]0π2I=\left[-\frac{1}{2} \cos\left(2x-\frac{\pi}{2}\right)\right]_{0}^{\frac{\pi }{2} }
    I=F(π2)F(0)I=F\left(\frac{\pi }{2} \right)-F\left(0 \right)
    I=12cos(2×π2π2)(12cos(2×0π2))I=-\frac{1}{2} \cos \left(2\times \frac{\pi }{2} -\frac{\pi }{2} \right)-\left(-\frac{1}{2} \cos \left(2\times 0-\frac{\pi }{2} \right)\right)
    I=12cos(π2)(12cos(π2))I=-\frac{1}{2} \cos \left(\frac{\pi }{2} \right)-\left(-\frac{1}{2} \cos \left(-\frac{\pi }{2} \right)\right)
    I=12cos(π2)+12cos(π2)I=-\frac{1}{2} \cos \left(\frac{\pi }{2} \right)+\frac{1}{2} \cos \left(-\frac{\pi }{2} \right)
    I=12×0+12×0I=-\frac{1}{2} \times 0+\frac{1}{2} \times 0
    Finalement :
    I=0I=0

    Question 3

    I=π2π3sin(4xπ3)dxI=\int _{-\frac{\pi }{2} }^{\frac{\pi }{3} }\sin \left(4x-\frac{\pi }{3} \right) dx

    Correction
    Soient a\color{red}{a} un réel non nul et b{\color{blue}{b}} un réel.
  • Une primitive de sin(ax+b)\sin \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right) est de la forme 1acos(ax+b)-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
  • Nous allons commencer par calculer une primitive de\blue{\text{Nous allons commencer par calculer une primitive de}} f\blue{f}
    Nous avons f(x)=sin(4xπ3)f\left(x\right)=\sin \left({\color{red}{4}}x {\color{blue}{-\frac{\pi}{3}}}\right) avec a=4{\color{red}{a=4}} et b=π3{\color{blue}{b=-\frac{\pi}{3}}}
    Or une primitive de sin(ax+b)\sin \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right) est de la forme 1acos(ax+b)-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos \left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
    Il en résulte donc qu'une primitive de ff sur R\mathbb{R} est :
    F(x)=1acos(ax+b)F\left(x\right)=-\frac{1}{\color{red}{a}}\cos\left({\color{red}{a}}x+{\color{blue}{b}}\right)
    Ainsi :
    F(x)=14cos(4xπ3)F\left(x\right)=-\frac{1}{\color{red}{4}}\cos \left({\color{red}{4}}x {\color{blue}{-\frac{\pi}{3}}}\right)

    Maintenant nous pouvons calculer\blue{\text{Maintenant nous pouvons calculer}} I=π2π3sin(4xπ3)dx\blue{I=\int _{-\frac{\pi }{2} }^{\frac{\pi }{3} }\sin \left(4x-\frac{\pi }{3} \right) dx}
    I=π2π3sin(4xπ3)dxI=\int _{-\frac{\pi }{2} }^{\frac{\pi }{3} }\sin \left(4x-\frac{\pi }{3} \right) dx équivaut successivement à :
    I=[14cos(4xπ3)]π2π3I=\left[-\frac{1}{4} \cos\left(4x-\frac{\pi}{3}\right)\right]_{-\frac{\pi }{2}}^{\frac{\pi }{3} }
    I=F(π3)F(π2)I=F\left(\frac{\pi }{3} \right)-F\left(-\frac{\pi }{2} \right)
    I=14cos(4×π3π3)(14cos(4×(π2)π3))I=-\frac{1}{4} \cos \left(4\times \frac{\pi }{3} -\frac{\pi }{3} \right)-\left(-\frac{1}{4} \cos \left(4\times \left(-\frac{\pi }{2} \right)-\frac{\pi }{3} \right)\right)
    I=14cos(4π3π3)(14cos(4π2π3))I=-\frac{1}{4} \cos \left(\frac{4\pi }{3} -\frac{\pi }{3} \right)-\left(-\frac{1}{4} \cos \left(-\frac{4\pi }{2} -\frac{\pi }{3} \right)\right)
    I=14cos(4π3π3)+14cos(4π2π3)I=-\frac{1}{4} \cos \left(\frac{4\pi }{3} -\frac{\pi }{3} \right)+\frac{1}{4} \cos \left(-\frac{4\pi }{2} -\frac{\pi }{3} \right)
    I=14cos(3π3)+14cos(4π×32×3π×23×2)I=-\frac{1}{4} \cos \left(\frac{3\pi }{3} \right)+\frac{1}{4} \cos \left(-\frac{4\pi \times 3}{2\times 3} -\frac{\pi \times 2}{3\times 2} \right)
    I=14cos(π)+14cos(12π62π6)I=-\frac{1}{4} \cos \left(\pi \right)+\frac{1}{4} \cos \left(-\frac{12\pi }{6} -\frac{2\pi }{6} \right)
    I=14cos(π)+14cos(14π6)I=-\frac{1}{4} \cos \left(\pi \right)+\frac{1}{4} \cos \left(-\frac{14\pi }{6} \right)
    I=14×(1)+14×12I=-\frac{1}{4} \times \left(-1\right)+\frac{1}{4} \times \frac{1}{2}
    I=14+18I=\frac{1}{4} +\frac{1}{8}
    I=1×24×2+18I=\frac{1\times 2}{4\times 2} +\frac{1}{8}
    I=28+18I=\frac{2}{8} +\frac{1}{8}
    Finalement :
    I=38I=\frac{3}{8}