Calcul matriciel

Puissance de matrices - Exercice 1

10 min
20
Question 1
On considère la matrice A=(2003)A=\left(\begin{array}{cc} {2} & {0} \\ {0} & {3} \end{array}\right) .

Calculer A2A^{2} .

Correction
A2=A×AA^{2} =A\times A. Il vient alors que :
A2=(2003)(2×2+0×02×0+0×30×2+3×00×0+3×3)(2003)A^{2} =\left(\begin{array}{cc} {2} & {0} \\ {0} & {3} \end{array}\right){\mathop{\left(\begin{array}{cc} {2\times 2+0\times 0} & {2\times 0+0\times 3} \\ {0\times 2+3\times 0} & {0\times 0+3\times 3} \end{array}\right)}\limits^{\left(\begin{array}{cc} {2} & {0} \\ {0} & {3} \end{array}\right)}}
A2=(2003)(220032)(2003)A^{2} =\left(\begin{array}{cc} {2} & {0} \\ {0} & {3} \end{array}\right){\mathop{\left(\begin{array}{cc} {2^{2} } & {0} \\ {0} & {3^{2} } \end{array}\right)}\limits^{\left(\begin{array}{cc} {2} & {0} \\ {0} & {3} \end{array}\right)}}
Ainsi :
A2=(220032)A^{2} =\left(\begin{array}{cc} {2^{2} } & {0} \\ {0} & {3^{2} } \end{array}\right)
Question 2

Calculer A3A^{3} .

Correction
A3=A2×AA^{3} =A^{2}\times A. Il vient alors que :
A3=(220032)(22×2+0×022×0+0×30×2+32×00×0+32×3)(2003)A^{3} =\left(\begin{array}{cc} {2^{2} } & {0} \\ {0} & {3^{2} } \end{array}\right){\mathop{\left(\begin{array}{cc} {2^{2} \times 2+0\times 0} & {2^{2} \times 0+0\times 3} \\ {0\times 2+3^{2} \times 0} & {0\times 0+3^{2} \times 3} \end{array}\right)}\limits^{\left(\begin{array}{cc} {2} & {0} \\ {0} & {3} \end{array}\right)}}

Ainsi :
A3=(230033)A^{3} =\left(\begin{array}{cc} {2^{3} } & {0} \\ {0} & {3^{3} } \end{array}\right)

Question 3

Soit nn un entier naturel, conjecturer AnA^{n} .

Correction
D'après les questions précédentes, nous savons que A2=(220032)A^{\red{2}} =\left(\begin{array}{cc} {2^{\red{2}} } & {0} \\ {0} & {3^{\red{2}} } \end{array}\right) et A3=(230033)A^{\red{3}} =\left(\begin{array}{cc} {2^{\red{3}} } & {0} \\ {0} & {3^{\red{3}} } \end{array}\right)
Soit nn un entier naturel , on conjecture que :
An=(2n003n)A^{\red{n}} =\left(\begin{array}{cc} {2^{\red{n}} } & {0} \\ {0} & {3^{\red{n}} } \end{array}\right)
Question 4

Démontrer cette conjecture.

Correction
Pour tout entier naturel nn, posons la propriété Pn:An=(2n003n)P_{n} :A^{n} =\left(\begin{array}{cc} {2^{n} } & {0} \\ {0} & {3^{n} } \end{array}\right)
Etape d’initialisation :\red{\text{Etape d'initialisation :}}
On sait que A1=AA^{1}=A
La propriété P1P_{1} est vraie.
Etape d’heˊreˊditeˊ :\red{\text{Etape d'hérédité :}}
On suppose qu'il existe un entier kk tel que la propriété PkP_{k} soit vraie c'est-à-dire Ak=(2k003k)A^{k} =\left(\begin{array}{cc} {2^{k} } & {0} \\ {0} & {3^{k} } \end{array}\right) et vérifions si la propriété est également vraie au rang k+1k+1 c'est-à-dire Ak+1=(2k+1003k+1)A^{k+1} =\left(\begin{array}{cc} {2^{k+1} } & {0} \\ {0} & {3^{k+1} } \end{array}\right)
Nous savons que Ak+1=Ak×AA^{k+1} =A^{k} \times A .
Ak+1=(2k003k)(2k×2+0×02k×0+0×30×2+3k×00×0+3k×3)(2003)A^{k+1} =\left(\begin{array}{cc} {2^{k} } & {0} \\ {0} & {3^{k} } \end{array}\right){\mathop{\left(\begin{array}{cc} {2^{k} \times 2+0\times 0} & {2^{k} \times 0+0\times 3} \\ {0\times 2+3^{k} \times 0} & {0\times 0+3^{k} \times 3} \end{array}\right)}\limits^{\left(\begin{array}{cc} {2} & {0} \\ {0} & {3} \end{array}\right)}}
Ak+1=(2k003k)(2k+1003k+1)(2003)A^{k+1} =\left(\begin{array}{cc} {2^{k} } & {0} \\ {0} & {3^{k} } \end{array}\right){\mathop{\left(\begin{array}{cc} {2^{k+1} } & {0} \\ {0} & {3^{k+1} } \end{array}\right)}\limits^{\left(\begin{array}{cc} {2} & {0} \\ {0} & {3} \end{array}\right)}}
Ak+1=(2k+1003k+1)A^{k+1} =\left(\begin{array}{cc} {2^{k+1} } & {0} \\ {0} & {3^{k+1} } \end{array}\right)
Ainsi la propriété Pk+1P_{k+1} est vraie.
Conclusion :\red{\text{Conclusion :}}
Puisque la propriété P0P_{0} est vraie et que nous avons prouvé l'hérédité, on peut en déduire, par le principe de récurrence que pour tout entier naturel nn, on a PnP_{n} vraie, c'est à dire que pour tout entier naturel nn, on a bien :
An=(2n003n)A^{n} =\left(\begin{array}{cc} {2^{n} } & {0} \\ {0} & {3^{n} } \end{array}\right)