Les fonctions trigonométriques

Exercice 2 - Exercice 1

1 min
0
Cet exercice est un questionnaire à choix multiples.
Pour chacune de ces questions, une seule des réponses proposées est exacte.
On demande bien sûr de justifier.
Question 1

Soit ff la fonction définie sur RR par f(x)=2sin(3xπ)f\left(x\right)=2\sin \left(3x-\pi \right).
La dérivée de ff est :
  • 6cos(3x)6\cos \left(3x\right)
  • 6cos(3x)-6\cos \left(3x\right)
  • 2cos(3xπ)2\cos \left(3x-\pi \right)
  • 2sin(3)2\sin \left(3\right)

Correction
La bonne réponse est b.
f(x)=2×3cos(3xπ)f'\left(x\right)=2\times 3\cos \left(3x-\pi \right).
Or : cos(xπ)=cos(x)\cos \left(x-\pi \right)=-\cos \left(x\right)
Ainsi : f(x)=6cos(3x)f'\left(x\right)=-6\cos \left(3x\right)
Question 2

Dans l'intervalle[π2;π2]\left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right] l'équation cos(3x)=0\cos \left(3x\right)=0 possède :
  • Aucune solution
  • Deux solutions
  • Trois solutions
  • Quatre solutions

Correction
La bonne réponse est d.
cos(3x)=0\cos \left(3x\right)=0 équivaut à
cos(3x)=cos(π2)\cos \left(3x\right)=\cos \left(\frac{\pi }{2} \right)
cos(3x)=cos(π2){3x=π2+2kπou3x=π2+2kπ\cos \left(3x\right)=\cos \left(\frac{\pi }{2} \right)\Leftrightarrow \left\{\begin{array}{ccc} {3x} & {=} & {\frac{\pi }{2} +2k\pi } \\ {} & {{\text{ou}}} & {} \\ {3x} & {=} & {-\frac{\pi }{2} +2k\pi } \end{array}\right. avec kRk\in \mathbb{R}.
cos(3x)=cos(π2){x=π6+2kπ3oux=π6+2kπ3\cos \left(3x\right)=\cos \left(\frac{\pi }{2} \right)\Leftrightarrow \left\{\begin{array}{ccc} {x} & {=} & {\frac{\pi }{6} +\frac{2k\pi }{3} } \\ {} & {{\text{ou}}} & {} \\ {x} & {=} & {-\frac{\pi }{6} +\frac{2k\pi }{3} } \end{array}\right. avec kRk\in \mathbb{R}.
Ainsi :
S={π6+2kπ3;π6+2kπ3}S=\left\{\frac{\pi }{6} +\frac{2k\pi }{3} ;-\frac{\pi }{6} +\frac{2k\pi }{3} \right\}
avec kRk\in \mathbb{R}.
Il s'agit ici de tous les solutions sur R\mathbb{R}.
On souhaite déterminer les solutions dans l'intervalle[π2;π2]\left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right].
1er cas
Cherchons les solutions du type π6+2kπ3\frac{\pi }{6} +\frac{2k\pi }{3} appartenant à [π2;π2]\left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right]
  • Lorsque k=0k=0, on a π6+2×0π3=π6\frac{\pi }{6} +\frac{2\times 0\pi }{3} =\frac{\pi }{6} etπ6[π2;π2]\frac{\pi }{6} \in \left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right]
  • Lorsque k=1k=1, on a π6+2×1π3=5π6\frac{\pi }{6} +\frac{2\times 1\pi }{3} =\frac{5\pi }{6} et5π6[π2;π2]\frac{5\pi }{6} \notin \left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right]
  • Lorsque k=1k=-1, on a π6+2×(1)π3=π2\frac{\pi }{6} +\frac{2\times \left(-1\right)\pi }{3} =-\frac{\pi }{2} etπ2[π2;π2]-\frac{\pi }{2} \in \left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right]
2ème cas
Cherchons les solutions du type π6+2kπ3-\frac{\pi }{6} +\frac{2k\pi }{3} appartenant à [π2;π2]\left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right]
  • Lorsque k=0k=0, on a π6+2×0π3=π6-\frac{\pi }{6} +\frac{2\times 0\pi }{3} =-\frac{\pi }{6} etπ6[π2;π2]-\frac{\pi }{6} \in \left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right]
  • Lorsque k=1k=1, on a π6+2×1π3=π2-\frac{\pi }{6} +\frac{2\times 1\pi }{3} =\frac{\pi }{2} etπ2[π2;π2]\frac{\pi }{2} \in \left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right]
  • Lorsque k=1k=-1, on a π6+2×(1)π3=5π6-\frac{\pi }{6} +\frac{2\times \left(-1\right)\pi }{3} =-\frac{5\pi }{6} et5π6[π2;π2]-\frac{5\pi }{6} \notin \left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right]

Il en résulte que les solutions de l'équation cos(3x)=0\cos \left(3x\right)=0 sur [π2;π2]\left[-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{2} \right] sont : S={π6;π2;π2;π6}S=\left\{-\frac{\pi }{6} ;\frac{\pi }{2} ;-\frac{\pi }{2} ;\frac{\pi }{6} \right\}
Question 3

Soit FF la fonction définie sur [0;+[\left[0;+\infty \right[ par F(x)=0xesin(t)dtF\left(x\right)=\int _{0}^{x}e^{\sin \left(t\right)} dt alors F(0)F\left(0\right) est égale à :
  • 00
  • 11
  • ee
  • 1e\frac{1}{e}

Correction
La bonne réponse est a.
F(0)=00esin(t)dtF\left(0\right)=\int _{0}^{0}e^{\sin \left(t\right)} dt .
Ici, il ne faut surtout pas chercher à calculer cette intégrale.
Ce n'est pas au programme de terminale S.
Cependant notons G(t)G\left(t\right) une primitive de f:tesintf:t\mapsto e^{\sin t} .
Ainsi,
F(0)=[G(t)]00F\left(0\right)=\left[G\left(t\right)\right]_{0}^{0}
F(0)=[G(0)G(0)]F\left(0\right)=\left[G\left(0\right)-G\left(0\right)\right]
F(0)=0F\left(0\right)=0
Question 4

0π2cos(x)sin(x)cos(x)+sin(x)=\int _{0}^{\frac{\pi }{2} }\frac{\cos \left(x\right)-\sin \left(x\right)}{\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right)} =
  • 00
  • 11
  • ln(2)\ln \left(2\right)
  • ln(12)\ln \left(\frac{1}{2} \right)

Correction
La bonne réponse est a.
Notons f(x)=cos(x)sin(x)cos(x)+sin(x)f\left(x\right)=\frac{\cos \left(x\right)-\sin \left(x\right)}{\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right)} .
On rappelle qu'une primitive de la forme u(x)u(x)\frac{u'\left(x\right)}{u\left(x\right)} est de la forme ln(u(x))\ln \left(u\left(x\right)\right).
Ici u(x)=cos(x)+sin(x)u\left(x\right)=\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right) donc u(x)=cos(x)sin(x)u'\left(x\right)=\cos \left(x\right)-\sin \left(x\right).
Ainsi f(x)=u(x)u(x)f\left(x\right)=\frac{u'\left(x\right)}{u\left(x\right)} d'où une primitive est F(x)=ln(cos(x)+sin(x))F\left(x\right)=\ln \left(\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right)\right)
Il vient alors que :
0π2cos(x)sin(x)cos(x)+sin(x)=[ln(cos(x)+sin(x))]0π2\int _{0}^{\frac{\pi }{2} }\frac{\cos \left(x\right)-\sin \left(x\right)}{\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right)} =\left[\ln \left(\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right)\right)\right]_{0}^{\frac{\pi }{2} }
0π2cos(x)sin(x)cos(x)+sin(x)=[ln(cos(π2)+sin(π2))][ln(cos(0)+sin(0))]\int _{0}^{\frac{\pi }{2} }\frac{\cos \left(x\right)-\sin \left(x\right)}{\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right)} =\left[\ln \left(\cos \left(\frac{\pi }{2} \right)+\sin \left(\frac{\pi }{2} \right)\right)\right]-\left[\ln \left(\cos \left(0\right)+\sin \left(0\right)\right)\right]
0π2cos(x)sin(x)cos(x)+sin(x)=0\int _{0}^{\frac{\pi }{2} }\frac{\cos \left(x\right)-\sin \left(x\right)}{\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right)} =0
Question 5

Soit une fonction dérivable R\mathbb{R} tel que f(x)=2cos(4x)sin(4x)f\left(x\right)=2\cos \left(4x\right)-\sin \left(4x\right).
Alors f(x)+16f(x)f''\left(x\right)+16f\left(x\right) est égal à :
  • cos(4x)+sin(4x)\cos \left(4x\right)+\sin \left(4x\right)
  • cos(4x)sin(4x)\cos \left(4x\right)-\sin \left(4x\right)
  • 16cos(4x)16sin(4x)16\cos \left(4x\right)-16\sin \left(4x\right)
  • 00

Correction
La bonne réponse est d.
f(x)=2cos(4x)sin(4x)f\left(x\right)=2\cos \left(4x\right)-\sin \left(4x\right)
Alors,
f(x)=8sin(4x)4cos(4x)f'\left(x\right)=-8\sin \left(4x\right)-4\cos \left(4x\right)
Puis,
f(x)=32cos(4x)+16sin(4x)f''\left(x\right)=-32\cos \left(4x\right)+16\sin \left(4x\right)
D'où :
f(x)+f(x)=32cos(4x)+16sin(4x)+16(2cos(4x)sin(4x))f''\left(x\right)+f\left(x\right)=-32\cos \left(4x\right)+16\sin \left(4x\right)+16\left(2\cos \left(4x\right)-\sin \left(4x\right)\right)
f(x)+f(x)=0f''\left(x\right)+f\left(x\right)=0
Question 6

Soit limx0sin(5x)x\lim\limits_{x\to 0} \frac{\sin \left(5x\right)}{x} est égale à :
  • 11
  • 55
  • 15\frac{1}{5}
  • 00

Correction
La bonne réponse est c.
limx0sin(x)x=1\lim\limits_{x\to 0} \frac{\sin \left(x\right)}{x} =1

limx0sin(5x)x=limx015×sin(5x)5x.\lim\limits_{x\to 0} \frac{\sin \left(5x\right)}{x} =\lim\limits_{x\to 0} \frac{1}{5} \times \frac{\sin \left(5x\right)}{5x} .
On va s'intéresser à limx0sin(5x)5x\lim\limits_{x\to 0} \frac{\sin \left(5x\right)}{5x} .
On pose X=5xX=5x d'où :
limx0sin(5x)5x=limX0sin(X)X=1\lim\limits_{x\to 0} \frac{\sin \left(5x\right)}{5x} =\lim\limits_{X\to 0} \frac{\sin \left(X\right)}{X} =1
Finalement limx0sin(5x)x=limx015×sin(5x)5x=15×1=15\lim\limits_{x\to 0} \frac{\sin \left(5x\right)}{x} =\lim\limits_{x\to 0} \frac{1}{5} \times \frac{\sin \left(5x\right)}{5x} =\frac{1}{5} \times 1=\frac{1}{5}
Question 7

Soit ff la fonction définie sur [0,π4]\left[0,\frac{\pi }{4} \right] par f(x)=excos(x)f\left(x\right)=e^{x} \cos \left(x\right).
  • Croissante sur [0,π4]\left[0,\frac{\pi }{4} \right]
  • Décroissante sur [0,π4]\left[0,\frac{\pi }{4} \right]
  • Décroissante sur [0,π6]\left[0,\frac{\pi }{6} \right] et croissante sur [π6,π4]\left[\frac{\pi }{6} ,\frac{\pi }{4} \right]
  • Croissante sur [0,π6]\left[0,\frac{\pi }{6} \right] et décroissante sur [π6,π4]\left[\frac{\pi }{6} ,\frac{\pi }{4} \right]

Correction
La bonne réponse est a.
On reconnait la forme (uv)=uv+uv\left(uv\right)'=u'v+uv' avec u(x)=exu\left(x\right)=e^{x} et v(x)=sin(x)v\left(x\right)=\sin \left(x\right).
Ainsi u(x)=exu'\left(x\right)=e^{x} et v(x)=cos(x)v'\left(x\right)=\cos \left(x\right).
Pour tout réel x[0,π4]x\in \left[0,\frac{\pi }{4} \right], on a :
f(x)=exsin(x)+excos(x)f'\left(x\right)=e^{x} \sin \left(x\right)+e^{x} \cos \left(x\right)
f(x)=ex(sin(x)+cos(x))f'\left(x\right)=e^{x} \left(\sin \left(x\right)+\cos \left(x\right)\right)
Comme pour tout réel x[0,π4]x\in \left[0,\frac{\pi }{4} \right]la fonction exe^{x} est strictement positive.
Le signe de ff'dépend de cos(x)+sin(x)\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right).
Or, on vérifie facilement sur le cercle trigonométrique que pour tout x[0,π4]x\in \left[0,\frac{\pi }{4} \right], on a cos(x)0\cos \left(x\right)\ge 0 et sin(x)0\sin \left(x\right)\ge 0.
Il en résulte que cos(x)+sin(x)0\cos \left(x\right)+\sin \left(x\right)\ge 0 et donc que f(x)0f'\left(x\right)\ge 0.
La fonction ff est croissante sur [0,π4]\left[0,\frac{\pi }{4} \right]
Question 8

On considère la fonction cotangente notée cotan(x)cotan\left(x\right) et définie par cotan(x)=cos(x)sin(x)cotan\left(x\right)=\frac{\cos \left(x\right)}{\sin \left(x\right)} .
La valeur de cotan(π4)cotan\left(\frac{\pi }{4} \right) est égale à :
  • 00
  • 11
  • 2\sqrt{2}
  • 3\sqrt{3}

Correction
La bonne réponse est b.
cotan(π4)=cos(π4)sin(π4)=1cotan\left(\frac{\pi }{4} \right)=\frac{\cos \left(\frac{\pi }{4} \right)}{\sin \left(\frac{\pi }{4} \right)} =1
cotan(π4)=1cotan\left(\frac{\pi }{4} \right)=1
Question 9

La fonction cotangente n'est pas définie si :
  • x=π2+2kπx=\frac{\pi }{2} +2k\pi kk est un nombre entier relatif
  • x=π2+kπx=\frac{\pi }{2} +k\pi kk est un nombre entier relatif
  • x=2kπx=2k\pi kk est un nombre entier relatif
  • x=kπx=k\pi kk est un nombre entier relatif

Correction
La bonne réponse est d.
On sait que cotan(x)=cos(x)sin(x)cotan\left(x\right)=\frac{\cos \left(x\right)}{\sin \left(x\right)} est définie si et seulement si sin(x)0\sin \left(x\right)\ne 0.
Cherchons donc les solutions de l'équation sin(x)=0\sin \left(x\right)=0
sin(x)=0\sin \left(x\right)=0 équivaut successivement à
sin(x)=sin(0)\sin \left(x\right)=\sin \left(0\right)
sin(x)=sin(0){x=0+2kπoux=(π0)+2kπ\sin \left(x\right)=\sin \left(0\right)\Leftrightarrow \left\{\begin{array}{ccc} {x} & {=} & {0+2k\pi } \\ {} & {{\text{ou}}} & {} \\ {x} & {=} & {\left(\pi -0\right)+2k\pi } \end{array}\right. avec kZk\in Z
sin(x)=sin(0){x=2kπoux=π+2kπ\sin \left(x\right)=\sin \left(0\right)\Leftrightarrow \left\{\begin{array}{ccc} {x} & {=} & {2k\pi } \\ {} & {{\text{ou}}} & {} \\ {x} & {=} & {\pi +2k\pi } \end{array}\right. avec kZk\in Z
Autrement dit sin(x)=0\sin \left(x\right)=0 si et seulement si x=kπx=k\pi kk est un nombre entier relatif
Question 10

Pour tout xx appartenant à son domaine de définition, la fonction cotangente est dérivable et admet pour fonction dérivée :
  • 1+(cotan(x))21+\left(cotan\left(x\right)\right)^{2}
  • 1(sin(x))2\frac{1}{\left(\sin \left(x\right)\right)^{2} }
  • 1(cotan(x))2-1-\left(cotan\left(x\right)\right)^{2}
  • (cotan(x))21\left(cotan\left(x\right)\right)^{2} -1

Correction
La bonne réponse est c.
Soit :
f(x)=cotan(x)f\left(x\right)=cotan\left(x\right)
f(x)=cos(x)sin(x).f\left(x\right)=\frac{\cos \left(x\right)}{\sin \left(x\right)} .
On reconnait la forme (uv)=uvuv(v(x))2\left(\frac{u}{v} \right)^{'} =\frac{u'v-uv'}{\left(v\left(x\right)\right)^{2} } avec u(x)=cos(x)u\left(x\right)=\cos \left(x\right) et v(x)=sin(x)v\left(x\right)=\sin \left(x\right).
Ainsi u(x)=sin(x)u'\left(x\right)=-\sin \left(x\right) et v(x)=cos(x)v'\left(x\right)=\cos \left(x\right)
Il vient alors que :
f(x)=sin(x)sin(x)cos(x)cos(x)(sin(x))2f'\left(x\right)=\frac{-\sin \left(x\right)\sin \left(x\right)-\cos \left(x\right)\cos \left(x\right)}{\left(\sin \left(x\right)\right)^{2} }
f(x)=(sin(x))2(cos(x))2(sin(x))2f'\left(x\right)=\frac{-\left(\sin \left(x\right)\right)^{2} -\left(\cos \left(x\right)\right)^{2} }{\left(\sin \left(x\right)\right)^{2} }
f(x)=(sin(x))2(sin(x))2(cos(x))2(sin(x))2f'\left(x\right)=-\frac{\left(\sin \left(x\right)\right)^{2} }{\left(\sin \left(x\right)\right)^{2} } -\frac{\left(\cos \left(x\right)\right)^{2} }{\left(\sin \left(x\right)\right)^{2} }
Finalement : f(x)=1(cotan(x))2f'\left(x\right)=-1-\left(cotan\left(x\right)\right)^{2}